Posted in Մայրենի

30. 11. 21

  • Յուրաքանչուր եռյակից կազմի՛ր երեքական բարդ բառ: 

Սենյակ, հյուր, խաղ- հյուրասենյակ, խաղասենյակ, հյուրախաղ

Ձյուն, ծաղիկ, շատ– ձնծաղիկ, ծաղկաշատ, ձնաշատ

Սեր, ընկեր, զրույց– զրուցակից, ընկերասեր,

Գիծ, ուղիղ, անկյուն– գծագիր, ուղղագիծ, անկյունագիծ

Երգ, պար, խումբ– երգչախումբ,  պարախումբ,

Քաղաք, պետ, գյուղ– քաղաքապետ, գյուղապետ, գյուղաքաղաք

  • Բառաշարքում ընդգծել —ուկ վերջածանց ունեցող բառերը:

Արդուկ, օձաձուկ, շուտասելուկ, ավելուկ, թզուկ, հայդուկ, սնդուկ, մածուկ, խղճուկ, արջամուկ, հեղուկ, թևանցուկ, շնաձուկ, պոչուկ, կաուչուկ, մժղուկ, շիկամուկ, դիպուկ, ջերմուկ, խենթուկ:

  • Բառաշարքում ընդգծել —ոց վերջածանց ունեցող բառերը:

Փողոց, սփռոց, դմբդմբոց, զնգոց, կրակոց, լիտրանոց, ծածկոց, դեղնաբոց, հյուրանոց, թրջոց, ջնջոց, արտառոց, դեղնաբոց, միջոց, մթերանոց, ծովածոց, արգելոց, հյուրանոց, սղոց, ծերանոց:

  • Բառաշարքում ընդգծել –ոտ վերջածանց ունեցող բառերը:

Ժանգոտ, ծխախոտ, եռանդոտ, կարճաոտ, կորիզոտ, ստորոտ, նավթոտ, արոտ, կրքոտ, առավոտ, աղմկոտ, բամբասկոտ, յուղոտ, սրտամոտ, թախծոտ, հիվանդոտ, ձյունոտ:

  • Բառաշարքում ընդգծել —որդ վերջածանց ունեցող բառերը:

Ժառանգորդ, ավելորդ, երիզորդ, հաճախորդ, խորդուբորդ, յոթերորդ, դահուկորդ, գնորդ, ակորդ, անձրևորդ, առաջնորդ, միջնորդ, ռեկորդ, պակասորդ, որսորդ, գարնանահորդ, վարորդ, երրորդ:

  • Բառաշարքում ընդգծել —ակ վերջածանցն ունեցող բառերը:

Բանակ, սահնակ, դռնակ, բամբակ, պահակ, ամբարտակ, գնդակ, զսպանակ, կատակ, կայծակ, վրիպակ, մանկասայլակ, մշակ, սոխակ, ելակ, վահանակ, բռնակ, բարակ:

  • Գրել գույն բաղադրիչով երեքական գունանուն`  բույսերի անուններից, տարբեր առարկաների անուններից,  մետաղների անուններից:

ոսկեգույն, արծաթագույն, երկնագույն, վարդագույն, մանուշակագույն, ծիրանագույն։

  • Լրացնել հետևյալ առածներում բացթողնված բառերը` դրանք ընտրելով տրվածներից:


Ծանր, պաղ, լավ, սև, անպտուղ, անուշ, զորավոր, շիտակ, արդար, ոսկե, լավ:

Լեզու կա անուշ է, լեզուն կա` լեղի:
Անուշ յուղը ջրի տակ չի մնա:
Սպիտակ փողը սև օրվա համար է:
Խելքը ոսկե թագ է, ամեն մարդու գլխին չի լինում:
Անպտուղ ծառին քար գցող չի լինի:
Հեռավոր սուրբը զորավոր կլինի:
Ծանր քարը իր տեղում կմնա:
Լավ աղջիկը յոթ տղա արժե:
Շիտակ խոսքը հանաքով կասեն:
Լավ  հնձվորը դաշտում  էլ կհնձի, սարում էլ:
Պաղ ապուր, շան կերակուր:

  • Հետևյալ առածների մեջ կետերի փոխարեն գրել նշված բառերի  հականիշները:


Ջահելի աչքով աղջիկ առ, ահելի աչքով`ձի:
Գիտունի հետ քար քաշի, անգետի հետ փլավ մի կեր:
Ծամը 
երկար, խելքը` կարճ:
Թոկի երկարն է լավ, խոսքի`
կարճը :
Գիժը մի քար գցեց ծովը, հազար
 խելոք չկարողացան հանել:
Խոսքը մեծին, ջուրը`
 փոքրին:
Փորձված թանը
անփորձ մածունից լավ է:
Սև սիրտ,
սպիտակ ատամ:
Մինչև
հաստը բարակի, բարակի հոգին դուրս կգա:
Թանկից 
էժանը չկա:

  • Տրված տեղանուններից -ացի, -յան և -ական ածանցներով կազմել նոր բառեր:

Սև ծով, Փոքր Ասիա, Նոր Զելանդիա, Միջին Ասիա, Հարավային Ամերիկա, Արևմտյան Եվրոպա, Խաղաղ օվկիանոս, Հարավային Կորեա:

սևծովյան, փոքրասիական, նոր զելանդական, Միջինասիացի, Հարավամերիկյան, Արևմտաեվրոպական, Խաղաղօվկիանոսյան, Հարավկորեական

  • Կետերի  փոխարեն գրել համապատասխան  ածանցները:

անկենդան, չկամ, չխոսկան, տգետ, հայրիկ, կիսատ, փառք, վայրենի, աղոտ, արևելյան, եռանդուն, ազդակ, դողդոջուն, հնչեղ, համեղ:

Posted in Մայրենի

16.11.21

1.Յուրաքանչյուր սյունակից ընտրելով մեկական  նախածանց և արմատ` կազմել 6 նախածանցավոր բառ:
Ա)  Նախ                     ուշագնաց           
      Ապ                         հասարակարգ
      Ստոր                    ձայնափող
      Գեր                        հանրամատչելի
      Մակ                      դիպված
      Ընդ                        բայական
Ա/ նախադեպ, մակբայ, ապուշ, ուշագնացություն, մակբայականգերձայնայինընդհանուր
Բ)  Ենթ                        վերադարձ          
      Հակ                        աշխարհասփյուռ
      Ներ                        անվանակոչություն
      Անդր                     գունաբաժանում
      Դեր                        թունավորել
      Դժ                          կարգախումբ
Բ/ դժգույն, դերանուն, անդրաշխարհհակաթույն, ներթափանցել:
Գ)  Ենթ                       կողմնորոշում          
      Հար                        խմբերգ
      Ապ                         դրույթ
      Բաց                       կշռույթ
      Թեր                       գրականություն
   
   Մակ                      անշնորհքություն
Գ/ ենթադրել, ապակողմնորոշելհարադիրմակագրել,…

  1. Առանձնացնել հոմանիշ բառերի 6 զույգ:
     Ա. Ընչաքաղց, զգաստ, լիովին, գթալ, ժրաջան, ամբոխ, զգոն, բազմություն, ամբողջապես, անկշտում, ջանասեր, կարեկցել:
    Ընչաքաղց-անկուշտ
    Զգաստ-զգոն
    Լիովին-Ամբողջապես
    Ժրաջան-ջանասեր
    Ամբոխ- Բազմություն
    Կարեկցել-վշտակցել
    Բ.Լուրթ, համամիտ, տոկուն, հաղթանդամ, ստահակ, ալևոր, մեծամարմին, խարդախ, կայուն, կապտագույն, համակարծիք, զառամյալ:
    Լուրթ-Կապույտ
    Տոկուն-Դիմացկուն
    Հաղթանդամ-Մեծամարմին
    Ստահակ-խարդախ
    Ալևոր-Ծեր
    Համամիտ-Համակամ

Գ) զեփյուռ, ճգնել, պերճ, ձանձրալի, ճիրան, մեծանուն, մագիլ, տաղտկալի, սյուք, շքեղ, ջանալ, անվանի:
Զեփյուռ-Քամի
Ճգնել- Ջանալ
Պերճ-Շքեղ

Ձանձրալի-Տաղտկալի

Ճիրան-ճանկ

Մեծանուն-հռչակավոր

3. Բաց թողնված տեղերում գրել տրված բառերը:
 
Եղյամն էր սնկի գլուխն արծաթում,
Մրսում էր կարծես վայրի նշենին
Հանգստանում էր հողմը բացատում`
Ականջն ամպրոպի ազդանշանին:
(նշենի, ամպրոպ, բացատ, սունկ,) 

  4. Դարձվածքների իմաստն արտահայտել մեկ բառով:
Ա. Լուն ուղտ դարձնել— չափազանցնել
Բ. Շունչ տալ— կենդանացնել
Գ. Սիրտ անել — համարձակվել
5.Բառաշարքում առանձնացրու այն հասարակ անունները, որոնք գործածվում են նաև իբրև հատուկ անուններ: Շարունակիր շարքը:

Նվագավար, կորյուն, կռունկ, զինվոր, ռազմիկ, ամպրոպ, ավետիսմարտիկ, ձնծաղիկ, շանթ, երամակ, ծաղիկ, աղջամուղջ, նարգիզ, ակն, գալուստգոհարզանգակվարդ, բուրաստան, գավառ, գրիչ, համբարձումայգեստան, գավիթ, կապանարշալույսնվեր, հյուսն, քոթոթ, վարպետ:

6.Ածանցման միջոցով կազմիր որևէ տեղացի, երկրացի անվանող գոյականներ:

Մուշ-մշեցի, Իտալիա-իտալացի, Հայաստան-հայաստանցի, Արցախ-արցախցի, Իսպանիա-իսպանացի, Բելգիա-բելգիացի, Նյու Յորք-նյույորքցի, Էջմիածին-էջմիածնեցի, Անի-անեցի, Մեղրի-մեղրեցի, Իրան-իրանցի, Բյուզանդիա-բյուզանդացի, Սյունիք-սյունեցի, Նոր Նախիջևան-նոր նախիջևանցի, Տավուշ-տավուշցի,  Եգիպտոս-եգիպտացի, Գյումրի-գյումրեցի, Ջավախք-ջավախքցի


6. Գտնել տրված բառերի հնչյունափոխված արմատները և գրել դրանց անհնչյունափոխ ձևերը:

Շիկանալ, գթասիրտ, գիրություն, կուտակել, իջվածք, ընձառյուծ, թխպոտ, ձուլագործ, սնափառ, բքախեղդ, ածխահատ, չվերթ, ուղղակի, բուժում, ուղեվարձ:
Գթասիրտ-գութ
Գիրություն-գեր
Թխպոտ-թուխպ
Բքախեղդ-բուք
Ածխահատ-ածուխ

  8. Բառաշարքում ընդգծել  բարդածանցավոր բառերը: Ինքդ գրիր 5 բարդածանցավոր բառ:
Մրգառատ, մարզպետարանընդդիմախոս, անգործություն, ձերբակալություն, ապօրինի, տնտեսագետ, աստվածահաճոտանտիրուհի, համամարդկային, նվազագույն, աշխարհայացքառաջնակարգ, համազգային:

Ո՞ր օրերն էին կորած հերոսի համար, թվարկիր:
Օր առաջին` նրա կինը` Գրացիելան, հեռանում էր նրանից, երկրորդ արկղում նրա եղբայրն էր` Զոզուեն, որը պառկած էր մի հիվանդանոցային սենյակում և սպասում էր իր եղբորը և վերջին արկղում նրա շունն էր, որը 2 տարի սպասել էր նրան, բայց նրանից մենակ մնացել էր ոսկորը և կաշին:
Քո կարծիքով՝ ինչո՞վ էին նման այդ օրերն իրար:
Իմ կարծիքով այդ օրերը նման էին նրանով, որ Էռնեստ Կաձիրանը մենակ իր մասին էր մտածում և իր գործերի:
Կա՞ն օրեր, որ դու քեզ համար կորած ես համարում:
Ես մենակ կորած եմ զգում այն օրերը,  ինչ-որ մեկը ինձնից նեղանում է, և ես չեմ հասկանում` ինչու:

Posted in Մայրենի

Տնային առաջադրանք 13. 10. 21


Կետերի փոխարեն գրի՛ր յա, իա կամ եա: Բառարանով ստուգի՛ր՝ ճի՞շտ ես գրել

Միմ.նց, քվ.կություն,  որդ..կ,  ..սաման,  քիմ..ական,  հեք..թային,  ոսկ..,  հր..կան,  դաստ..րակություն,  սեն..կ,  կր..,  Անդր..ս,  Եղ..զարյան,  կ..նք: 
   Միմյանց, քվեարկություն, որդյակ, յասաման, քիմիական, հեքյաթային, ոսկյա, հրեական, 
դաստիարակություն, սենյակ, կրիա Անդրեաս, կյանք

Որտեղ պետք է, կետի փոխարեն յ գրի՛ր: 

Հա.ացք,  հա.ելի,  հո.ակապ,  մի.ացում,  ձի.արշավ,  տի.եզերական,  փակե.ի,  կա.արան,  խաբե.ություն,  է.ի,  գնա.ի,  բու.եր, տղա.ի,  Մարո.ի: 
Հայացք, հայելի, հոյակապ, միացում, ձիարշավ, տիեզերական, փակեի, կայարան, խաբեություն, էի, գնայի, տղայի, Մարոյի: 

Կետերը փոխարինի՛ր ր կամ ռ տառով (հարկ եղած դեպքում օգտվի՛ր ուղղագրական բառարանից): 

Արծիվ, առյուծ, մրմուռ, մարմար, մրմռոց, փրփռել, բարբառել, արհամարհել, բարձ, պառկել

Գտիր հնչյունափոխված արմատների անհնչյունափոխ ձևերը:

Կիսատ-կես

հրեղեն-հոր

առվակ-առու

կաղնուտ-կաղին

կուտակել-կույտ

գծագիր-գիծ

փոշեկուլ-փոշի

բուրավետ-բույր

իջնել-իջվածք

մամռապատ-մամուռ

Փոխիր տրված բառերի մուգ գրված տառերը և ստացիր նոր բառեր:

Գիրտնակ,անր,  արագ,  նոր, բարդ

Փակագծերում նշված բառերից ընտի՛ր ճիշտը և տեղադրի՛ր նախադասությամ մեջ:

Երեկոյան (բառաչում էին մարգագետիններից տուն եկող կովերն ու հորթերը:

Գառնուկը հուսահատությունից (մայում էր։

Մի կատաղի քամի  շառաչեց այնպիսի սաստկությամբ, որ հնօրյա ծառերն արմատից սկսեցին տատանվել:

Ծանր ու հին փայտյա դուռը (անընդհատ ճռնչում էր:

Գեղջուկի և երկրագործի համար սկսվել էր հողային աշխատանքների եռուն շրջան:

Այդ (խեռանդուն ծերուկը զարմացնում էր բոլորին:

Միայն սայլերին լծված  ձիերի խրխնջյունն էր մերթընդմերթ ընդհատում լռությունը:

Արքայական նժույգները սպասում են իրենց հեծյալներին:

Քո պատմած դեպքը սովորական  հնարանք է, այլ, ոչ թե իրականություն:

Տղան տարբեր հնարք է գործածում աղջկա սիրտը շահելու համար:

Բառակապակցության  իմաստն  արտահայտիր  մեկ  բառով:

Թագավորական աթոռ – նստավայր

քաղաքամերձ բնակավայր – ավան

վատ լուր հաղորդող- գուժկան

ձիերի խումբ – երամակ

հաճելի հոտ – բուրավետ

կովերի խումբ- նախիր

ձկների խումբ- վտառ

մեղուների խումբ- պարս

Փակագծերում  տրվածներից  ընտրիր  փոխաբերական  իմաստ  ունեցող  բառը:
Երեկոյան (բառաչում, մայում) էին մարգագետիններից տուն եկող կովերն ու հորթերը:

Գառնուկը հուսահատությունից (մայում, բառաչում էր):

Մի կատաղի քամի (ճռնչաց, շառաչեց) այնպիսի սաստկությամբ, որ հնօրյա ծառերն արմատից սկսեցին տատանվել:

Ծանր ու հին փայտյա դուռը (անընդհատ ճռնչում, շառաչում էր):

Գեղջուկի և երկրագործի համար սկսվել էր հողային աշխատանքների (եռուն, եռանդուն) շրջան:

Այդ (եռանդուն, եռուն) ծերուկը զարմացնում էր բոլորին:

Միայն սայլերին լծված (նժույգների, ձիերի) խրխնջյունն էր մերթընդմերթ ընդհատում լռությունը:

Արքայական (նժույգները, ձիերը)  սպասում են իրենց հեծյալներին:

Քո պատմած դեպքը սովորական (հնարք, հնարանք) է, այլ, ոչ թե իրականություն:

Տղան տարբեր (հնարք, հնարանք) է գործածում աղջկա սիրտը շահելու համար:

Ընդգծիր 5 բառակապակցություն, որոնց առաջին բառը տվյալ դեպքում փոխաբերական իմաստ ունի:

Տրված  բարդ  բառերի  առաջին  բաղադրիչները  փոխելով՝ ստացիր  նոր  բառեր:

Բարձրագագաթ —գագաթնակետ

քաղցրաձայն — ձայնավոր

սահադաշտ- դաշտավայր

օրագիր-գրագիր

ցատկահարթակ- հարթաթաթ

հոռետես- տեսլական

գինետուն-տնամերձ

գործընկեր- ընկերություն

Posted in Հաշվետվություն, Մայրենի

Մայրենիի հաշվետություն

Ինչքան աշխարհի սիրես…

Գիտե՞ք, որ գարուն է արդեն…

Մայրենի-մարտ

Մայրենի-մարտ 7

Մայրենի

Երկու սև ամպ

Հովհաննես Թումանյան

Մայրենիի առաջադրանք 1

Մայրենիի առաջադրանք 2

Առեղծվածային դինոզավրերը

Գործնական աշխատանք

Մայրենիի առաջադրանք 3

Հեքիաթ

Եղնիկը

Ծաղիկներ

Posted in Մայրենի

Մայրենի-մարտ

Ինչքան աշխարհը սիրես ու աշխարհով հիանաս

1.Բառարանի օգնությամբ դուրս գրիր կարմիրով նծված բառերը :

Ճահճուտները անհունի-  առանց հուն, հատակ չունեցող ճահճատեղ

Թախիծ- տխրություն, կսկիծ, տրտմություն

Հրճվանք- հոգեկան մեծ բավականություն, ցնծություն, մեծ ուրախություն

2. Գրել, թե որ հոլովին են պատկանում աշխարհով,  անհունի, կյանքում բառերը:

Աշխարհով – գործիական

Անհունի – սեռական

Կյանքում- ներգործական

3. Դուրս գրել 7 գոյական:

Գինի, աշխարհ, թախիծ, հրճվանք, ճահճուտներ, գանգատ, հոգի

4. ինչի մասին է բանաստեղծությունը:

Բանաստեղծը հորդորում է, որ սիրենք աշխարհը, կյանքը, և ասում է, որ որքան աշխարհը սիրենք,  այնքան այն ավելի լավը կդառնա: Այսինքն եթե մենք ուզենք ամեն ինչի մեջ լավը կարող ենք գտնել և տեսնել, եթե ուզենք լավի մեջ էլ կարող ենք վատը տեսնել, այնպես որ ավելի լավ է լավը տեսնենք և սիրենք աշխարհը:

                                                                  Գիտե՞ք, որ գարուն է արդեն

1.Բանաստեղծությունից դուրս  գրել 7 գոյական:

Շրթեր,  կրակ, սրտեր, գարուն, փողոց, բոց, բոլորը

2. Բանաստեղծությունից դուրս գրել 4 գաղտանավանկով բառ:

Շրթեր, կրակ, սրտեր, զնգոց

3. Գրեք, թե ինչ  գույներ եք տեսնում, ինչ ձայներ եք լսում եւ ինչ եք զգում:

Ես տեսնում եմ պարզ երկնքի կապույտ գույնը, վառ արևի դեղին գույնը և դալար խոտի կանաչ գույնը:

Ես լսում եմ երեխաների ուրախ ձայները և թռչունների անուշ դայլայլը:

Զգում եմ, որ գարուն է, որ օրերը տաքանում են և ես կարող եմ ազատ իմ ընկերներ հետ խախալ դրսում:

Ողջույն գարոուն ես սպասում էի քեզ

Վերջապես գարունը եկավ:  Մեր սրտերը լցվեց ուրախությամբ: Դաշտ ու ծաղիկ, տերև ու խոտ կանաչեցին ու ծաղկեցին: Այնքան գեղեցիկ է այս ամենը: Արևը սկսեց ժպտալ մեզ: Մռայլ ամպերը ցրվեցին, և երկնքում հայտնվեցին թռչուններ: Ամենուրեք լսվում  է նրանց գեղեցիկ դայլայլը: Այգիներից լսվում են երեխաների ուրախ ձայները: Ձնծաղիկը իր գլուխն է հանում ձյան տակից և ավետում գարնան գալը:   Ա՜խ գարուն , ես քեզ այնքա՜ն էի սպասում: Դու քեզ հետ նոր կյանք ես բերում:

1.Որոշեք ընդգծված բառերը որ հոլովով են դրված

Նրանք մոտեցան կախարդական ծառին:

Հայրենքից հեռու մարդը միշտտխուր և միայնակ է:

Դա մի շքեզ շինություն էր, որը գտնվում էր քաղաքից հեռու բլրի վրա:

Մոտենալով կարկաչուն գետակին տղան փայտով ստուգեց խորությունը և զգուշորեն ոտքը մտցրեց ջրի մեջ:

Երկնքի կապույտ անդորրության մեջ երևում էին արևի շողերը, որոնռ ավետում էին պայծառ օր:

Ծառին – տրական

Հայրենիքից- բացառական

Մարդը- հայցական

Քաղաքից- բացառական

Բլրի – սեռական

Գետակին – տրական

Փայտով- գործական

Ոտքը -հայցական

Ջրի-սեռական

Երկքնի- սեռական

Արևի – սեռական

Շողերը – հայցական

Օր- ուղղական

2. Հոլովեք հետևյալ բառերը: քար, քաղաք, սահնակ, մայր , աշուն, գլուխ, բնություն, 

Ուղ. -քար, քաղաք, սահնակ, մայր, աշուն, գլուխ, բնություն

Սեռ. -քարի, քաղաքի, սահնակի, մոր, աշնան, գլխի, բնության

Հայց.- Քարը, քաղաքը, սահնակը, մայրը, աշունը, գլուխը, բնությունը

Տր.-քարին, քաղաքին, սահնակին, մորը, աշնան, գլխին, բնության

Բաց.- քարից, քաղաքից, սահնակից, մորից,  աշնանից, գլխից, բնությունից

Ներգ.- քարով, քաղաքով, սահնակով, մորով, աշնանով, գլխով, բնությունով

Գործ- քարի մեջ, քաղաքում, սահնակի մեջ, մոր մեջ, աշնան մեջ, գլխում, բնության մեջ

3. Լրացրեք աղյուսակը

Հարցական բառ3 գոյականՀոլովի անունը
Ո՞վՄայր, քույր, հայրուղղական
Ու՞մՄոր, քրոջ, հորսեռական
Ինչի՞ցԳրչից, գրքից, մատիտիցբացառական
Ինչո՞վԴասով, մորով, խաղալիքովներգոյական
Ու՞մ մեջՄոր մեջ, հոր մեջ, քրոջ մեջգործական
Ինչի՞Գրչի, խաղալիքի, թղթիսեռական
Ինչի՞նԳրչին, համակարգչին, դարակինտրական
Posted in Մայրենի

Մայրենի-մարտ

  1. Հոլովեք հետևյալ բառերը. ականջ, դարակ, շուն, դաս, լեզու, գարուն, ձմեռ, ձնեմարդ, լիճ, նամակ, գրիչ:

Ուղղական ով, ինչ-  ականջ, դարակ, շուն, դաս, լեզու, գարուն, ձմեռ,  ձնեմարդ,լիճ,  նամակ, գրիչ

Սեռական ում, ինչի- ականջի, դարակի, շան, դասի, լեզվի, գարնան, ձմռան,  ձնեմարդու, լճի, նամակի, գրչի

Տրական ում, ինչին- ականջին, դարակին,  շան, դասին, լեզվին,  գարնան,  ձմռան, ձնեմարդուն,  լճին, նամակի,գրիչին

Հայցական ում, ինչը, ականջը, դարակը, շունը, դասը, լեզուն,  գարունը, ձմեռը,  ձնեմարդը լիճը, նամակը, գրիչը

Բացառական ումից, ինչից-ականջից, դարակից, շնից,դասից, լեզվից,  գարնանից,  ձմռանից, ձնեմարդուց, լճից,  նամակից, գրիչից

Գործիական ումով, ինչով- ականջով,  դարակով, շնով, դասով, լեզվով, գարունով,  ձմեռով, ձնեմարդով, լճով, նամակով, գրիչով

Ներգոյական ում մեջ, ինչի մեջ կամ ինչում- ականջում, դարակում, շան մեջ,  դասի մեջ, լեզվում,գարնան մեջ, ձմռան մեջ, ձնեմարդու մեջ, լճում, նամակի մեջ, գրչում

  • Պատասխանելով հարցերին՝ լրացրեք նախադասությունները  և գրեք, թե որ հոլովով դրեցիք պակասող բառերը:

Շուշանիկը մոտեցավ և կախարդական բառեր շշնջաց եղբոր ինչի՞ն ականջին /տրական/

Կարենը իր ամենաթանկարժեք իրերը պահում էր  ո՞րտող դարակում /ներգոյական/

Շունը ո՞ւմ մարդու /սեռական/ամենալավ բարեկամն է:

Մայրենիի ուսուցչուհին ինչո՞վ կավիճով /գործիական/գրում էր գրատախտակին:

Նրանք ծառերը տնկել էին որտե՞ղ  այգում/ներգոյական/

Փոքրիկները ինչո՞վ  ձյունով /գործիական/սպիտակ դղյակ էին պատրաստել:

Այդ մարդը շան քոթոթին դրել էր ինչո՞ւմ զամբյուղի մեջ /ներգոյական/:

Արցունքոտ աչքերով աղջիկը մոտեցավ ո՞ւմ տղային/ տրական /:

Արքայադստեր ինչերի՞ց արցունքից /բացառական/լիճ էր գոյացել և ծածկել էր ապարանքը :

Վայրի կենդանիները բնակվում են որտե՞ղ անտառում/ ներգոըական/:

Ինչի՞ց գետակից /բացառական/ ոչ հեռու է գտնվում այդ փոքրիկ տնակ:

Այդ գեղեցիկ ու յուրօրինակ ինչո՞վ պարգևով /գործիական/Կարենը հպարտանում էր:

                                                       Չախչախ թագավոր

Ա

  1. Նարնջագույնով նշված բառերի բացատրությունը բառարանում նայեք, սովորեք:

Ջաղացպան- ջրաղացի աշխատանքին հսկող մարդ

Փոստ- կենդանու մորթի

Բաղարջ- կլոճ, չթթված խմորից թխած հաց

Լինգ- մեկ կամ երկու սրված ծայրով մետաղաձող, որով քանդում կամ փորում են

Կոտ -փայտե աման , չափման միավոր

Վեզիր- բարձրաստիճան պալատական պաշտոնյա, խորհրդական

  • Կապույտով նշված բառերը բառակազմորեն վերլուծեք:

Թագավորի աղբանոցում-թագ/արմատ/-ավոր/վեջածանց/ի/սեռական հոլովի վերջավորություն/ աղբ /արմատ/-անոց /վերջածանց – ում /ներգոյական հոլովի վերջավորություն/

Լավություն-լավ/արմատ/-ություն/վերջածանց/

Մոխրոտ-մոխր/արմատ/-ոտ /վերջածանց/

Կիսավեր- կիս/արմատ/-ա /հոդակապ/վեր/արմատ/

Ալրոտ-ալր/արմատ/ ոտ /վերջածանց/

  • Կանաչով նշված դարձվածքի իմաստը գրեք, մի դարձվածք էլ ինքներդ ավելացրեք:

Վազ է տալիս -վազելով գնում է

Թակարդ է լարում- թակարդ է դնում

  • Փորձեք բացատրել հեքիաթի վերնագիրը՝ ուշադրություն դարձնելով դրա ուղղագրությանը:

Չախչախ փոխաբերական իմաստով նշանակում է շատախոսՇատախոս թագավորը մյուս իմաստով ջրաղացի կրիճակին ամրացված ու ծայրով քարի վրա ընկած փայտե շերտիկ, որի ցնցումները հաղորդվում են կրիճակին և ցորենը դանդաղորեն թափվում է քարի անցքի մեջ:

  • Մուգ կարմիրով նշված նախադասության միջից դուրս գրեք կոչականն ու նրա լրացումը, ուշադրություն դարձրեք կետադրությանը և գրեք, թե ով ու ում  հետ է խոսում:

– Հը՞, գո′ղ անիծված, դու ես կերել իմ պանիրն ու բաղարջը, հա՞. կաց՝ հիմի ես քեզ պանիր ցույց տամ։

Գող-կոչական

Անիծված – լրացում

Ջրաղացպանը խոսում է աղվեսի հետ

  • Հեքիաթի այս հատվածից դուրս գրեք ներգոյական հոլովով դրված 4 գոյական:

Շեմքում,աղբանոցում, ճեղքում, ջրաղացում

Բ

  1. Նարնջագույնով նշված բառերի բացատրությունը բառարանում նայեք, սովորեք:

Խնամախոս -աղջիկ ուզել

նժույգ -ձի

կողոպտել – թալանել, գողանալ

  • Կապույտով նշված բարդ բառերից յուրաքանչյուրի արմատներով կազմել մեկական բարդ բառ, ընդամենը՝ 4 բառ:

պատրաստություն -պատրաստակամ

ջաղացպանին – ջրաղացքար

աչքալուս – աչքաբաց, լուսավոր

  • Կանաչով նշված դարձվածքների իմաստները բացատրել:

աշխարհքով մին է լինում- ուրախանում է

միտք է անում – մտածել

բերանը բաց – զարմացած

  • Մուգ կարմիրով նշված նախադասության կոչակնն ու նրա լրացումը գտնել, դրանց դիրքը փոխել՝ դնելով սկզբում, մեջտեղում և կետադրել:

— Ինչո՞ւ չի ուտում, աղվե′ս ախպեր,— հարցնում է թագավորը։

Աղվես ախպեր -կոչական

-Աղվե՛ս ախպեր, – հարցնում է թագավորը,- ինչո՞ւ չի ուտում:

— Աղվե′ս ախպեր, ինչո՞ւ չի ուտում,— հարցնում է թագավորը։

  • Հեքիաթի այս հատվածից դուրս գրեք գործիական հոլովով դրված 5 բառ:

Աշխարքով, կոտով, Գանգեսով, պատվով, փառքով

Գ

1.Գրել, թե կանաչով նշված բառերից յուարքանչյուրն ի՞նչ հոլովով է դրված:

  •  Հանդեսով- գործիական
  • Թագավորի -սեռական
  • Դաշտում- ներգոյական
  • Թագավորը- ուղղական
  • Ոչխարի-սեռական
  • Պալատին – տրական
  •  Երկրից- բացառական
  • Զուռնով-գործիական
  • Թմբուկով- գործիական
  • Երգով -գործիական
  • Ձիավորները -հայցական
  • Թագավորից- բացառական

2.Կարմիրով նշված դարձվածքները բացատրել։

խելքը թռցնի – խելագարվի, գժվի

գլխիը ճարը տեսնել- վիճակից դուրս գալու համար հնար գտնել

3.Մեկական բառով բնութագրել աղվեսին, Շահ-Մարին, ջաղացպանին:

Աղվես- խորամանկ, հնարամիտ

Շահ-Մարի – հիմար

Ջաղացպանին – բախտավոր

4.Ըստ ձեզ՝ հնարավո՞ր էր, որ Շահ Մարը հավատար աղվեսին ու փախչեր իր պալատից: Պատասխանը հիմնավորեք:

          Ես կարծում եմ ոչ, քանի որ բոլորն էլ լավ գիտեն, որ աղվեսները խորամանկ  

         են և կարող են խաբել:

Առաջադրանքներ՝

  1. Տեքստից դուրս գրեք մեկ բարդ բառ և առանձնացրեք դրա արմատները:

Հետաքրքրասեր -հետաքրք-ա- սեր

  • տեքստից դուրս գրեք երկու վերջածանցավոր բառ և այդ ածանցներով նոր բառեր կազմեք:

սպանություն –  ություն /վերջածանց/, լավատեսություն, մարդակերություն

հայտնի – ի /վերջածանց/ անվանի

  • տեքստի 5-րդ նախադասությունը համառոտագրեք:

Սիմբան հեռանում է:

  • Օգտվելով տեքստից գրեք, թե ինչպիսին էր Սիմբան և ինչպիսին էին նրա ընկերները:

Սիմբան հետաքրքրասեր և խիզախ առյուծ էր, իսկ նրա ընկերները շատ հավատարիմ էին, ովքեր օգնեցին նրան վրեժ լուծել իր հոր սպանողից:

Posted in Մայրենի

Մայրենի

1. Առանձնացրեք գոյականների վերջավորությունները և գոյականները գրեք ուղիղ ձևով: Մեքենայով, ավազից, անտառում քաղաքից, տառերին, սեղանի, լուսամուտից, մարդկանցով, երեխաների, գրչատուփին, մատներով, ստեղնաշարին:

Մեքենա-այով

Ավազ – ից

Անտառ-ում

Քաղաք-ից

Տառեր-ին

Սեղան-ի

Լուսամուտ-ից

Մարդկանց-ով

Երեխաներ-ի

Գրչատուփ-ին

Մատներ-ով

Ստեղնաշար-ին

2. Փորձեք առանձնացնել վերջավորություն և ածանց ունեցող գոյականները: Գրքային, գրքից, մեքենայով, քաղաքից, անգլուխ, մսոտ, մսից, քաղաքային, յուղոտ, բախտից, անբախտ, գլխավոր, գլխով, մարմնին, անմարմին:

Գրք-ային

Գրք -ից

Մեքենա-այով

Քաղաք-ից

Ան-գլուխ

Մս-ոտ

Մս-ից

Քաղաք-ային

Յուղ-ոտ

Բախտ-ից

Ան-բախտ

Գլխ-ավոր

Գըլխ-ով

Մարմն-ին

Ան-մարմին

3. Բայերից ություն ածանցի միջոցով ստացեք գոյականներ: Լավանալ, մեծանալ, թանկանալ, չորանալ, բարձրանալ, տաքանալ, գեղեցկանալ, վատանալ:

Լավություն

Մեծություն

Թանկություն

Չորությոն

Բարձրություն

Տաքություն

Գեղեցկություն

վատություն

4. Որոշեք, թե որ հոլովով են դրված հետևյալ գոյականները և մեկական օրինակ դուք ավելացրեք: Փողից, ձեռքով, փշին, սրտում, աչքի:

Փողից-բացառական հոլով – հացից

Ձեռքով- գործիական- գրչով

Փշին – տրական հոլով- սրտին

Սրտում- ներգոյական հոլով- բակում

Աչքի-սեռական հոլով-մայրիկի

<<Իմ Երգը>> բանաստեղծությունից դուրս գրել 4 ածանցավոր բառ

Անհուն, վերուստ, անծեր, անտակ

<<Իմ Երգը>> բանաստեղծությունից դուրս գրել 10 գոյական

Գանձեր, ծով, երկյուղ , սեր , օրեր, գող, աշխարհք, բարձունք, փորձանք, հանք

Աղջկա խնդրանքը

Առաջադրանքներ

1. Տեքստից դուրս գրեք մեկական գոյական և ածական:

Արև-գոյական, փոքրիկ-ածական

2.Դուրս գրեք մեկ բարդ բառ և նրա արմատներով ստացեք մեկական նոր բառ:

Վերջալույս-վերջ-ա-լույս, վերջակետ, լուսաբաց ,լուսամփոփ

3.Դուրս գրեք մայրամուտ, զմայլվել բառերի հոմանիշները:

Զմայլվել-հիանալ մայրամուտ-վերջալույս

4.Կոչական ունեցող նախադասությունը գունավորեք::

Սիրելի՛ արև, մարդկանց անձրև է պետք: