Ք. ա. 782 Էրեբունի – Երևան բերդաքաղաքի հիմնադրումը-8-րդ 2-րդ կես
Ք. ա. 776 Արգիշտիխինլի (Արմավիր) բերդաքաղաքի հիմնադրամ Արգիշտի Ա-ի կողմից-8-րդ 2-րդ կես
Ք. ա. 714 Սարգոն II-ի արշավանքը Ուրարտու: Մուսասիրի ավերումը-8-րդ 1 կես
Ք. ա. 827-825 Ուրարտուի մայրաքաղաք Տուշպայի (Վանի) հիմնադրումը Սարդարի Ա-ի կողմից-9րդ – 1 կես
2.Ընտանիքի երկու անդամների ծննդյան տարեթիվ ներկայացրու , նշիր որ դարի, որ կեսին են ծնվել:
Մայրս- 20-րդ դարի 2-րդ կես- 1981 հուլիսի 25
Հայրս-20-րդ դարի 2-րդ կես – 1979 օգոստոսի 8
Քույրս- 21-րդ դարի 1-ին կես – 2007 փետրվարի 23
3.Ինչ են ուսումնասիրում, բացահայտում
Հնագետները- հնագետը զբաղվում է պեղուներով և հայտնաբերում է տարբեր դարաշրջանների հին իրեր
Ազգագրագետները- Ազգագրագետը գրում է ազգերի պատմության մասին
Դրամագետները- դրամագիտության մասնագետ, մարդ ով զբաղվում է դրամներով մումիզմատիկայով, հավաքում է տարբեր ժամանակաշրջանների դրամններ:
4.Ընտրել Վանի թագավորությունից երկու արքա, համեմատել.
կառավարման թթ.
ներքին քաղաքականություն
արտաքին քաղաքականություն
Հիմնավորել այդ արքաներից մեկի ավել զորեղ լինելը
Տիգրան մեծ
կառավարման թթ-Տիգրան Մեծ (մ-թ.ա. 95-55թթ)։
Ներքին քաղաքականություն-
Տիգրանը վիթխարի գործունեություն ծավա լեց, որն ընդգր կում էր պետական, հասարակական, քաղաքական, կրոնական, մշակութային կյանքի գրեթե բոլոր ոլորտները։ Ընդսմին, արտաքին և ներպետական հարաբերությունների պաշտոնական լեզուն դարձրեցհ hունարենը։
նախատեսված ծրագրի իրականացման գործընթացն արա գացնելու նպատակով Տիգրանը նոր մայրա
քաղաք (Տիգրանա կերտ) հիմնադրեց, ուր, ինչպես նաև կայսրության մյուս քա ղաքներ, տեղափոխեց Կապադովկիայի, Կիլիկիայի, ասորիքի, ադիաբենի հելլենական և հելլենականացված բնակչությանը՝ հույներին, ասորիներին, հրեաներին։ Ստանալով «ազատ և ար տոնյալ քաղաքացիների» կարգավիճակ, նրանք կոչված էին խթանել առևտրի, արհեստների և քաղաքային հելլենիստական մշակույթի զարգացումը։ «Սինոյկիզմի» սկզբունքի վրա հիմն ված այդ միջոցառումների շնորհիվ Տիգրանակերտը դարձավ հելենիստական տիպի քաղաք՝ ինքնակառավարման համա կարգով, թատրոնով և քաղաքային այլ հաստատություներով։ Տիգրանի մտադրությամբ նորաստեղծ մայրաքաղաքը պետք է դառնար հելլենիստական աշխարհի և մշակույթի գլխավոր կենտրոնը։
Հատուկ ուշադրություն էր դարձվում հելլենիստական կրթու թյան, գիտության և փիլիսոփայության զարգացմանը։ Մի կող մից, Հայաստանում ապաստանում էին Հռոմի կողմից հալած վող հունական մտավորականության ներկայացուցիչները, իսկ մյուս կողմից՝ Հայկական վերնախավը հելլենիստական կրթու թյուն ու դաստիարակություն էր ստանում և մասնակցում հելլե նիստական աշխարհի մշակութային կյանքին։ այսպես, Տիգրա նի արքու նիքում ապրում և ստեղծագործում էին հույն երևելի գրողներ, փիլիսոփաներ և դերասաններ (ամփիկրատես աթե նացի, Մետրոդորոս Սկեպ սացի և այլք), իսկ հայազգի Տիրան նիոնը (Տիրան Հայկազնը)՝ խոշոր քերա կան և հռետոր, դասա վանդում էր Պերգա մոնի և ամի սո սի դպրոցներում, հռչակավոր աշխարհագրագետ Ստրաբոնի ուսու ցիչն էր, Կիկերոնի ընկերը, վերջինիս որդու և եղբորորդու ուսուցիչը։ Տիգրա նի որդին՝ ար տավազդ Բ, ոչ միայն հելլենիստական փայլուն կրթու թյուն և դաստիարակություն էր ստացել, այլև հունա րեն լեզվով ողբեր գություններ, ճառեր և պատմա կան երկեր էր գրում, որոնցից մի քանիսը պահպանվել և հայտնի էին հռոմեացիներին, այսինքն՝ դարձել էին հելլենիստական աշխարհի սեփականությունը։ Հայաստանում, ինչպես նաև հելլենիստական մյուս երկրներում, տարածում էին գտել էպիկուրյան, ստոիկյան, պլատոնական, արիստոտելյան փիլիսոփայությունները։
Երկրի հելլենականացման քաղաքականությունը, քաղա քային կյանքի բոլոր ոլորտների (մասնավորապես մշակու թային) արագընթաց զարգացումը պահանջում էին սեփական մտավորականության ստեղծում, դպրոցական և կրթական հա մակարգի կազմակերպում, կրթական ծրագրերի ստեղծում, որոնց հիմքում ընկած էին հելլենիստական կրթության սկզ բունքներն ու մեթոդները։
Արտաքին քաղաքականություն-
Տիգրան Բ-ի գահակալման տարիներին արևելքում գերակայում էր Պարթևական տերությունը։ Տարածաշրջանի նկատմամբ աստիճանաբար մեծատիրական հավակնություն էր դրսևորում նաև հանրապետական Հռոմը։ Նա հասկացավ, որ ստեղծ ված ռազմաքաղաքական իրավիճակում Հայկական պետականության ինքնակա գոյությունն իսկ հնարավոր է միայն տարածաշրջանում ռազմաքաղաքական գերակայության հասնելու միջոցով։ Այս խնդիրը դարձավ Տիգրան Մեծի ռազմաքաղաքական գործունեության և պետական շինարարության առանցքն ու գերնպատակը։ Նման քաղաքականության իրագործումը պահանջում էր, մի կողմից, Պարթևստանի թուլացում կամ ենթարկում, մյուս կողմից՝ Հռոմի հեռահար ոտնձգություների և նրա իշխանության տարածման կասեցում։
Հաշվի առնելով տարբեր պետությունների շահերը տարածաշրջանում, ինչպես նաև նրանց ռազմական, տնտեսական և քաղաքական ռեսուրսներն ու հնարավորությունները, Տիգրան Մեծը Հայաստանի միջազգային կարգավիճակը և դիրքը ամրապնդելու խնդիրը լուծում է մի շարք ուղղություններով։ Նախ, նա ազատագրում է օտար լծի տակ գտնվող Հայկական հողերը և միավորում իր իշխանության ներքո։ Երկրորդ, ռազմական հաջող քաղաքականությամբ նա էապես թուլացնում է Պարթևական տերությունը, գրավում կամ ենթարկում մի շարք տարածքներ՝ նվաճելով «արքայից արքայի» տիտղոսը։ այս գոր ծողությունները ապահովեցին Հայաստանի անվտանգու թյունը արևելքից։ Երրորդ, Տիգրան Մեծը գրավում է մի շարք հելլենիստական երկրներ և մարզեր, ինչը ևս թելադրված էր Հայաստանի աշխարհաքաղաքական դիրքով և շահերով։ Չորրորդ, Տիգրան Մեծը հասկանում էր, որ հիմնական վտանգը ի վերջո սպառնում է արևմուտքից՝ օրեցօր հզորացող Հռոմից։ Ու թեև նա դեռևս պատրաստ չէր Հռոմի հետ անմիջական բախմանը, այնուհանդերձ անհրաժեշտ էր չեզոքացնել հնարավոր ներխուժումը, նախապատրաստվել անխուսափելի առճակատմանը։ Այս նպատակով նա օգտագործեց պոնտական գործոնը։ Տիգրանը ամուսնանում է Միհրդատ Եվպատորի դստեր՝ Կլեոպատրայի հետ (մ.թ.ա. 94թ.) և դաշինք կնքում Պոնտոսի թագավորության հետ։ Տիգրան Մեծի մտադրությամբ Պոնտոսը բուֆերային պետության դեր պետք է խաղար Հայաստանի և Հռոմի միջև՝ ժամանակավորապես հեռացնելով վտանգն արևմուտքից։
Սարդուրի Բ
Կառավարման թթ- Վանի թագավորության արքա մոտ մ.թ.ա. 764 թվականից –
Ներքին քաղաքականություն-
Գահակալության առաջին տարիներին Սարդուրին շարունակել է երկրում սկիզբ առած լայնածավալ քաղաքաշինությունը:
Սարդուրի II-ի կառավարման շրջանում նկատվում է շատ կարևոր անցում տերության կառավարման ոլորտում. նա սկսում է վերացնել կախյալ (գուցե <<դաշնակից>> համարվող) թագավորությունները` դրանք վերածելով պետության վարչական միավորների, դրանով իսկ համադաշնային կառավարման համակարգից անցում կատարելով կենտրոնացված պետության:
Նրա օրոք համահայկական թագավորության հյուսիսարևելյան սահմանն անցնում էր Կուր գետով: Դեռևս Արգիշտի I-ի օրոք այդ սահմանն ընդգրկում էր Աղստևի հովիտը, իսկ Սարդուրի II-ի մեկ այլ արձանագրություն` թողնված Սևանա լճի հարավում գտնվող Ծովակ գյուղում, վկայում է, որ նրա տերության մեջ է մտել նաև Արցախը` Ուրտեխի երկիրը, հասել Կուր գետ և Կասպից ծով:
Նրա տերությունը հյուսիսում հասնում էր Սև ծով, արևելքում` Կասպից ծով, արևմուտքում` Փոքր Ասիայի կենտրոնական շրջան, հարավում` Բաբելոնով Պարսից ծոց և Միջերկրական ծով:
Արգիշտի I-ի և Սարդուրի II-ի օրոք Վանի տերությունը Առաջավոր Ասիայի հզորագույն ուժն էր, միանձնյա առաջատարը, ինչը տևեց ավելի քան կես հարյուրամյակ:
Արաքին քաղաքականություն-
Նա առաջին խոշոր արշավանքն ուղղում է Մելիտեա պետության դեմ, որի արքան ստիպված էր ներկայանալ Սարդուրիին և պարտավորվել վճարել հարկեր:
Սարդուրին հասնում է հաջողության. նա, առաջինը Վանի թագավորներից, դուրս է գալիս Միջերկրական ծովի արևելյան ավազան: Այդ հանգամանքն ավելի էր մոտեցնում Ասորեստանի լիակատար ոչնչացման ծրագրին, որը մշակվել էր դեռևս Արգիշտի I-ի օրոք: Զագրոսյան լեռներով դեպի հարավ` մինչև Բաբելոն արշավանքները երեք կողմից շրջափակում էին Ասորեստանը, իսկ Ասորիքի տարածքով և Եփրատի ավազանով Բաբելոն հասնելով` կիրականանար Ասորեստանի լիակատար շրջափակումը:
Ես կարծում եմ, որ Տիգրան Մեծն ավելի հզոր թագավոր է, չնայած որ Վանի թագավորության բոլոր թագավորներն էլ շատ հզոր են եղել, բայց առանձնանում է Տիգրան Մեծը: Նա է, որ Հայստանը դարձրեց <<Ծովից Ծով >>, և այնպես էր դարձել, որ բոլոր պետություններն հաշվի էին նստում Հայստանի հետ: Հայաստանն այնքան էր հզորացել և սահամաններն ընդարձակել, որ ուներ նաև ծովեր: Իմ կարծիքով Տիգրան Մեծից հետո մենք այլևս չենք ունեցել նման թագավոր: Հիմա իսկական ժամնակն է, որ Հայստանում մի նոր Տիգրան Մեծ ծնվի և մեր Հայստանը շենացնի ու հզորացնի: Նա և հզոր էր և շատ սիրված իր ժողովրդի կողմից: Սովորաբար քիչ է լինում, որ երկրի ղեկավարը լինելով շատ հզոր նաև սիրված է լինում ժողովրդի կողմից: Ինչպես օրինակ իր ժամանակին Ստալինը, Հիտլերը, Ֆրանկոն, Մաո Ցզե Դունը և այլ առաջնորդներ, ովքեր իրոք հզոր են եղել, բայց նրանց ժողովուրդը չի սիրել այսօր էլ նրանց մասին խոսում են իբրև դիկտատորի: Իսկ Տիգրան Մեծի մասին խոսելիս միշտ ջերմ խոսքեր են ասվում:
5.Բացատրել օրենք, օրենսգիրք հասկացությունները
Գրել 5 հիմնավորում օրենքի կարևորման մասին
Օրենքը դա երկրի կողմից մշակված մի միջոց է, որին պետք է ենթարկվեն բոլորը: Դա ժողովրդին կառավարելու համար է արվում, և արվում է որպեսզի խուսափեն խառնաշփոթից:
Օրենսգրքում էլ գրվում են այդ օրենքները:
Նկարագրել Համմուրաբիին որպես արքա , մեղադրել, արդարացնել իր ստեղծած օրենքների համար:
«Ես՝ Համմուրաբիս, աստվածների կողմից նշանակված առաջնորդս, թագավորներից ամենաառաջինը, եփրատյան գյուղերի նվաճողը, ճշմատություն և արդարություն դրեցի երկրի շուրթերին։
Այսուհետև․
Եթե մարդը գողանա տաճարի կամ թագավորի գույքը, նրան պետք է սպանել-
Իմ կարծիքով դա ճիշտ չէ. ես օրինակ կասեի, որ ով գողանա նա թող ձեռբակալվի 5 տարով կամ 7:
ով կընդունի գողացած գույքը, նույնպես պետք է սպանել-
իմ կարծիքով ճիշտ է, եթե մեկը ենթարկվի այս օրենքին , ապա մյուսներին լավ դաս կլինի և չեն անի նման բան, կվախենան: Բայց իհարկե շատ դաժան օրենք է:
Եթե մարդը գողանա ստրուկին կամ ստրկուհուն, նրան պետք է սպանել- Համաձայն եմ:
Եթե մարդը թաքցնի փախած ստրուկին, նրան պետք է սպանել- ես համաձայն չեմ, ստրուկներն էլ ապրելու իրավունք ունեն, ես կօգնեի նրանց , որ փախչեին:
.Եթե մարդը սպանի ուրիշի ստրուկին, նա պետք է ստրուկի դիմաց տա ստրուկ- դա ճիշտ չէ, պետք է այդ մարդուն սպանել, քանի որ նա մարդ է սպանել, ստրուկը առաջին հերթին մարդ է, հետո նոր ստրուկ: Արդար չէ:
Եթե մարդը սպանի ուրիշի եզը, նա պետք է եզան դիմաց տա եզ- դա ճիշտ է:
Եթե մարդը ունի պարտք, նրա կինը, որդին կամ դուստրը պետք է 3 տարի ստրկության մեջ լինեն, չորրորդ տարում նրանց պետք է ազատ արձակեն- ես համաձայն չեմ քանի որ ինչու պետք է անմեղ մարդիկ պատասխան տան և պատժվեն:
Եթե մարդն իր հավասարին ապտակի, նա պետք է վճարի տուգանք- սխալ է:
Եթե մարդը ապտակի իրենից բարձրին (այսինքն մեծատոհմիկ աստիճանավորի, քրմին), պետք է նրան 60 անգամ հարվածել եզան կաշվից պատրաստած մտրակով-Դա սխալ է ես կսահմանեի տույժ ու տուգանք այլ ոչ թե հարված:
«Ես՝ Համմուրաբիս, արդարադատ թագավոր եմ, որին Արևի աստվածը շնորհել է օրենքներ։ Իմ խոսքերը հիանալի են, իմ գործերը՝ աննման»։
6. Ստեղծիր քո պետությունը
.աշխարհագրական դիրքը – իմ պետության հարևան երկրներն են ֆրանսիան և Իտալիան
Անվանումը-Մակրոն, քանի որ գեղեցիկ է հնչում:
Լեզուն- ֆրանսերեն:
Կրոնը-Քրիստոնեություն
Առաջնորդ- Գայանե Հովհաննիսյան՝ այսինքն ես:
օրենքներ/10օրենք/-
1. Չաղտոտել շրջապատը: Աղտոտողը պատասխանատվության կենթարկվի
2. Սահամանել նաև տոն հայրիկների համար, օրինակ՝ օգոստոսի 8-ը, թող լինի հայրիկների տոն: Այդ օրը իմ հայրիկի ծննդյան օրն է:
3. պետք է շատ զարգացնել կրթությունը- իմ երկրի մարդիկ պետք է շատ կիրթ լինեն: Սովորել չցանկացողն իրավունք չի ունենա մաքրուհու գործից բարձր գործ ունենալ:
4. Բոլոր ալկոհոլ արտադրող ընկերությունները փակել:
5. Ուսումն ու բժշկությունն անվճար կդառնա:
6. Ծերերին հատուկ խնամք պետք է տրամադրվի պետության կողմից:
7.Բոլոր հիվանդ երեխաներին օգնել և անվճար տրամադրել դեղորայք:
8. Սոց ցանցերը պետք է փակել:
9. Հարևան երկրների հետ լավ ընկերություն անել:
10. Հայրենիքի դավաճաններին բանտարկել:
7.Պարզապես պատասխանիր
Առաջին ուսումնական շրջանի
ամենադուր եկած թեման/հիմնավորիր/
Ամենդուր եկած թեման հենց այս տնային առաջադրանքն է:
ամենաանհետաքրքիր թեման/հիմնավորիր/
Ամենահետաքրքիր թեման իմ պետությայն և օրենքների ստեղծումն էր:
ինչ կուզեիր փոփոխել, ինչպես դու կանցկացնեիր դասապրոցեսը
Ես շատ սիրում եմ Ձեզ հետ դաս անել, դասերը ծատ հետաքրքիր են, թեմաները շատ լավը, կուզեմ, որ ավելի հաճախ տեսազանգերով դասեր անենք:
Շնորհակալություն
Փորձիր գնահատել քո աշխատանքը:
7
Գայանե Հովհաննիսյան 