Մայրենի-մարտ

1. Հոլովեք հետևյալ բառերը. ականջ, դարակ, շուն, դաս, լեզու, գարուն, ձմեռ, ձնեմարդ, լիճ, նամակ, գրիչ:

Ուղղական ով, ինչ-  ականջ, դարակ, շուն, դաս, լեզու, գարուն, ձմեռ,  ձնեմարդ,լիճ,  նամակ, գրիչ

Սեռական ում, ինչի- ականջի, դարակի, շան, դասի, լեզվի, գարնան, ձմռան,  ձնեմարդու, լճի, նամակի, գրչի

Տրական ում, ինչին- ականջին, դարակին,  շան, դասին, լեզվին,  գարնան,  ձմռան, ձնեմարդուն,  լճին, նամակի,գրիչին

Հայցական ում, ինչը, ականջը, դարակը, շունը, դասը, լեզուն,  գարունը, ձմեռը,  ձնեմարդը լիճը, նամակը, գրիչը

Բացառական ումից, ինչից-ականջից, դարակից, շնից,դասից, լեզվից,  գարնանից,  ձմռանից, ձնեմարդուց, լճից,  նամակից, գրիչից

Գործիական ումով, ինչով- ականջով,  դարակով, շնով, դասով, լեզվով, գարունով,  ձմեռով, ձնեմարդով, լճով, նամակով, գրիչով

Ներգոյական ում մեջ, ինչի մեջ կամ ինչում- ականջում, դարակում, շան մեջ,  դասի մեջ, լեզվում,գարնան մեջ, ձմռան մեջ, ձնեմարդու մեջ, լճում, նամակի մեջ, գրչում

• Պատասխանելով հարցերին՝ լրացրեք նախադասությունները  և գրեք, թե որ հոլովով դրեցիք պակասող բառերը:

Շուշանիկը մոտեցավ և կախարդական բառեր շշնջաց եղբոր ինչի՞ն ականջին /տրական/

Կարենը իր ամենաթանկարժեք իրերը պահում էր  ո՞րտող դարակում /ներգոյական/

Շունը ո՞ւմ մարդու /սեռական/ամենալավ բարեկամն է:

Մայրենիի ուսուցչուհին ինչո՞վ կավիճով /գործիական/գրում էր գրատախտակին:

Նրանք ծառերը տնկել էին որտե՞ղ  այգում/ներգոյական/

Փոքրիկները ինչո՞վ  ձյունով /գործիական/սպիտակ դղյակ էին պատրաստել:

Այդ մարդը շան քոթոթին դրել էր ինչո՞ւմ զամբյուղի մեջ /ներգոյական/:

Արցունքոտ աչքերով աղջիկը մոտեցավ ո՞ւմ տղային/ տրական /:

Արքայադստեր ինչերի՞ց արցունքից /բացառական/լիճ էր գոյացել և ծածկել էր ապարանքը :

Վայրի կենդանիները բնակվում են որտե՞ղ անտառում/ ներգոըական/:

Ինչի՞ց գետակից /բացառական/ ոչ հեռու է գտնվում այդ փոքրիկ տնակ:

Այդ գեղեցիկ ու յուրօրինակ ինչո՞վ պարգևով /գործիական/Կարենը հպարտանում էր:

                                                       Չախչախ թագավոր

Ա

1. Նարնջագույնով նշված բառերի բացատրությունը բառարանում նայեք, սովորեք:

Ջաղացպան- ջրաղացի աշխատանքին հսկող մարդ

Փոստ- կենդանու մորթի

Բաղարջ- կլոճ, չթթված խմորից թխած հաց

Լինգ- մեկ կամ երկու սրված ծայրով մետաղաձող, որով քանդում կամ փորում են

Կոտ -փայտե աման , չափման միավոր

Վեզիր- բարձրաստիճան պալատական պաշտոնյա, խորհրդական

• Կապույտով նշված բառերը բառակազմորեն վերլուծեք:

Թագավորի աղբանոցում-թագ/արմատ/-ավոր/վեջածանց/ի/սեռական հոլովի վերջավորություն/ աղբ /արմատ/-անոց /վերջածանց – ում /ներգոյական հոլովի վերջավորություն/

Լավություն-լավ/արմատ/-ություն/վերջածանց/

Մոխրոտ-մոխր/արմատ/-ոտ /վերջածանց/

Կիսավեր- կիս/արմատ/-ա /հոդակապ/վեր/արմատ/

Ալրոտ-ալր/արմատ/ ոտ /վերջածանց/

• Կանաչով նշված դարձվածքի իմաստը գրեք, մի դարձվածք էլ ինքներդ ավելացրեք:

Վազ է տալիս -վազելով գնում է

Թակարդ է լարում- թակարդ է դնում

• Փորձեք բացատրել հեքիաթի վերնագիրը՝ ուշադրություն դարձնելով դրա ուղղագրությանը:

Չախչախ փոխաբերական իմաստով նշանակում է շատախոսՇատախոս թագավորը մյուս իմաստով ջրաղացի կրիճակին ամրացված ու ծայրով քարի վրա ընկած փայտե շերտիկ, որի ցնցումները հաղորդվում են կրիճակին և ցորենը դանդաղորեն թափվում է քարի անցքի մեջ:

• Մուգ կարմիրով նշված նախադասության միջից դուրս գրեք կոչականն ու նրա լրացումը, ուշադրություն դարձրեք կետադրությանը և գրեք, թե ով ու ում  հետ է խոսում:

– Հը՞, գո′ղ անիծված, դու ես կերել իմ պանիրն ու բաղարջը, հա՞. կաց՝ հիմի ես քեզ պանիր ցույց տամ։

Գող-կոչական

Անիծված – լրացում

Ջրաղացպանը խոսում է աղվեսի հետ

• Հեքիաթի այս հատվածից դուրս գրեք ներգոյական հոլովով դրված 4 գոյական:

Շեմքում,աղբանոցում, ճեղքում, ջրաղացում

Բ

1. Նարնջագույնով նշված բառերի բացատրությունը բառարանում նայեք, սովորեք:

Խնամախոս -աղջիկ ուզել

նժույգ -ձի

կողոպտել – թալանել, գողանալ

• Կապույտով նշված բարդ բառերից յուրաքանչյուրի արմատներով կազմել մեկական բարդ բառ, ընդամենը՝ 4 բառ:

պատրաստություն -պատրաստակամ

ջաղացպանին – ջրաղացքար

աչքալուս – աչքաբաց, լուսավոր

• Կանաչով նշված դարձվածքների իմաստները բացատրել:

աշխարհքով մին է լինում- ուրախանում է

միտք է անում – մտածել

բերանը բաց – զարմացած

• Մուգ կարմիրով նշված նախադասության կոչակնն ու նրա լրացումը գտնել, դրանց դիրքը փոխել՝ դնելով սկզբում, մեջտեղում և կետադրել:

— Ինչո՞ւ չի ուտում, աղվե′ս ախպեր,— հարցնում է թագավորը։

Աղվես ախպեր -կոչական

-Աղվե՛ս ախպեր, – հարցնում է թագավորը,- ինչո՞ւ չի ուտում:

— Աղվե′ս ախպեր, ինչո՞ւ չի ուտում,— հարցնում է թագավորը։

• Հեքիաթի այս հատվածից դուրս գրեք գործիական հոլովով դրված 5 բառ:

Աշխարքով, կոտով, Գանգեսով, պատվով, փառքով

Գ

1.Գրել, թե կանաչով նշված բառերից յուարքանչյուրն ի՞նչ հոլովով է դրված:

•  Հանդեսով- գործիական
• Թագավորի -սեռական
• Դաշտում- ներգոյական
• Թագավորը- ուղղական
• Ոչխարի-սեռական
• Պալատին – տրական
•  Երկրից- բացառական
• Զուռնով-գործիական
• Թմբուկով- գործիական
• Երգով -գործիական
• Ձիավորները -հայցական
• Թագավորից- բացառական

2.Կարմիրով նշված դարձվածքները բացատրել։

խելքը թռցնի – խելագարվի, գժվի

գլխիը ճարը տեսնել- վիճակից դուրս գալու համար հնար գտնել

3.Մեկական բառով բնութագրել աղվեսին, Շահ-Մարին, ջաղացպանին:

Աղվես- խորամանկ, հնարամիտ

Շահ-Մարի – հիմար

Ջաղացպանին – բախտավոր

4.Ըստ ձեզ՝ հնարավո՞ր էր, որ Շահ Մարը հավատար աղվեսին ու փախչեր իր պալատից: Պատասխանը հիմնավորեք:

          Ես կարծում եմ ոչ, քանի որ բոլորն էլ լավ գիտեն, որ աղվեսները խորամանկ  

         են և կարող են խաբել:

Առաջադրանքներ՝

1. Տեքստից դուրս գրեք մեկ բարդ բառ և առանձնացրեք դրա արմատները:

Հետաքրքրասեր -հետաքրք-ա- սեր

• տեքստից դուրս գրեք երկու վերջածանցավոր բառ և այդ ածանցներով նոր բառեր կազմեք:

սպանություն –  ություն /վերջածանց/, լավատեսություն, մարդակերություն

հայտնի – ի /վերջածանց/ անվանի

• տեքստի 5-րդ նախադասությունը համառոտագրեք:

Սիմբան հեռանում է:

• Օգտվելով տեքստից գրեք, թե ինչպիսին էր Սիմբան և ինչպիսին էին նրա ընկերները:

Սիմբան հետաքրքրասեր և խիզախ առյուծ էր, իսկ նրա ընկերները շատ հավատարիմ էին, ովքեր օգնեցին նրան վրեժ լուծել իր հոր սպանողից: